czerniak u psa zdjęcia

Czerniak a znamię błękitne. Zdarza się, choć bardzo rzadko, że ze znamienia błękitnego rozwija się czerniak skóry. Rak skóry wywodzący się z tych znamion dotyczy osób w młodym wieku (średnia zachorowania to 40 lat), głównie rasy białej. Lokalizuje się na głowie pośladkach, plecach, stopach, na dłoniach. Większość wydaje się być spowodowana złożoną mieszanką czynników ryzyka, niektórych środowiskowych, a niektórych genetycznych lub dziedzicznych. Kilka ras wydaje się być bardziej predysponowanych do tego typu nowotworów, w tym chow chow, cocker spaniele, golden retrievery, setery gordona i pudle miniaturowe. Co powoduje czerniaka jamy ustnej? Te czerniaki nie mają wyraźnego Zabieg usunięcia kamienia (tzw. sanację) przeprowadza się u psa w pełnej narkozie, za pomocą skalera ultradźwiękowego. Sprzęt ten w bezpieczny sposób usuwa osad i kamień - zarówno z zewnętrznej strony zębów, jak i wewnętrznej. Dodatkowo na koniec zabiegu poleruje się szkliwo, co ma opóźniać odkładanie się nowego osadu. Ropomacicze, czyli ropne zapalenie macicy – po łacinie pyometra – często występuje jako jednostka chorobowa nazywana zespołem rozrostu torbielowatego macicy wraz z ropomaciczem. Badania pokazują, że dotyka ona 25% niesterylizowanych suk w wieku około 10 lat. Jest to choroba potencjalnie zagrażająca życiu suki i wymagająca Pies, u którego stwierdzono złośliwego czerniaka, powinien być poddawany regularnym kontrolom lekarsko-weterynaryjnym: przez pierwsze 1,5 roku co 2-3 miesiące, potem co 6 miesięcy. Kontrolne badania obejmują pełne badanie kliniczne, zdjęcia rtg klatki piersiowej, usg jamy brzusznej i badania krwi. Gute Fragen Um Eine Frau Kennenlernen. Czerniak jest nowotworem złośliwym, który wywodzi się z komórek barwnikowych. Może występować w skórze, ale także innych lokalizacjach, np. na błonach śluzowych lub w gałce ocznej. Im szybciej zostanie postawiona diagnoza i rozpoczęte leczenie, tym szanse na wyleczenie są większe. Co to jest czerniak? Czerniak jest nowotworem złośliwym wywodzącym się z komórek barwnikowych. Najczęstszą lokalizacją czerniaka jest skóra, ale może on powstawać także w obrębie błon śluzowych i w innych lokalizacjach (np. gałka oczna). Czerniak stanowi 5–7% wszystkich nowotworów skóry. W Polsce w 2018 r. odnotowano 1736 zachorowań u mężczyzn oraz 1962 nowe przypadki u kobiet (współczynniki zachorowalności odpowiednio 9,3/100 000 i 9,9/100 000). Współczynniki umieralności wynosiły 3,4/100 000 u kobiet i 3,4/100 000 u mężczyzn (zgony – odpowiednio – 665 i 797). Zachorowalność jest największa w Australii (28,9/100 000 mężczyzn i 25,3/100 000 kobiet). W Polsce zachorowalność i umieralność na czerniaka rosną (odpowiednio 10% i 8% rocznie). Jakie są przyczyny czerniaka? Przyczyny rozwoju czerniaka nadal pozostają niewyjaśnione. Znaczenie mają zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Około 10% czerniaków występuje rodzinnie. Z tego powodu członkowie rodziny I stopnia pacjentów z czerniakiem powinni być pod stałą kontrolą dermatoskopową. Czynniki ryzyka: obciążenie rodzinne – zwiększenie ryzyka od 3 razy (1 chory krewny 1. stopnia) do 70 razy (≥3 krewnych) zachorowanie w przeszłości na czerniaka (8-krotne zwiększenie ryzyka) inny nowotwór złośliwy skóry (3-krotne zwiększenie ryzyka) znamiona barwnikowe (tzw. pieprzyki: liczne (>50; przy >100 znamionach 11-krotne zwiększenie ryzyka), zmieniające wygląd, znamiona atypowe (11-krotne zwiększenie ryzyka) xeroderma pigmentosum jasna skóra, jasne lub rude włosy, niebieskie oczy, obecność piegów (2–3-krotne zwiększenie ryzyka) okresowe intensywne narażenie na promieniowanie UV (słońce, solaria) skłonność do oparzeń słonecznych ciężkie oparzenia słoneczne w dzieciństwie lub młodości (2–3-krotne zwiększenie ryzyka po ≥5 epizodach oparzeń) immunosupresja (np. u osób po przeszczepieniu narządu ryzyko zwiększone 3-krotnie). Około 60% czerniaków rozwija się w skórze niezmienionej. Tylko mniej niż 40% rozwija się na podłożu wcześniej istniejącej zmiany, np. znamienia barwnikowego („pieprzyka”). Objawy czerniaka – jak wygląda czerniak Fot. 1. Przykłady obrazu klinicznego czerniaka Cechy zmiany skórnej nasuwające podejrzenie czerniaka: kształt asymetryczny, nieregularny nierówny rozkład barwy (ciemniejsze i jaśniejsze obszary w obrębie jednego znamienia) nierówne brzegi zmiany w grubości i powierzchni zmiany wielkość >6 mm swędzenie. W postaci wczesnej czerniaka skóry zmiany są płaskie, niesymetryczne, o nieregularnych i poszarpanych granicach ze zdrową skórą, wielobarwne. W postaci zaawansowanej często są wypuklone ponad poziom skóry (można wyczuć dotykiem zgrubienie), w części przypadków mogą być owrzodziałe, a z ich powierzchni może sączyć się krwisto-surowiczy płyn (czynniki niekorzystnego rokowania). Pierwszym objawem czerniaka może być powiększenie węzłów chłonnych w okolicy, w której rozwinął się nowotwór (np. w przypadku czerniaka odbytu lub czerniaka podpaznokciowego). Rodzaje czerniaka Można wyróżnić kilka podtypów klinicznych czerniaka. Najczęstszy z czerniaków (60–70%) to czerniak szerzący się powierzchownie, powstaje on głównie ze znamion barwnikowych, najczęściej dysplastycznych. Czerniak guzkowy to najcięższa postać, występuje w 10–30%. Czerniak z plamy soczewicowatej jest rzadką postacią czerniaka (5–15%), która występuje u osób w wieku podeszłym, zwłaszcza w obrębie twarzy i szyi (jest wywoływana stałym, wieloletnim napromienianiem skóry światłem słonecznym). Czerniak może wystąpić także na dłoniach lub podeszwach stóp – czerniak akralny lub pod paznokciami – czerniak podpaznokciowy. Czy czerniak może być jasny? Tak, występuje też czerniak bezbarwnikowy (2%), czyli czerniak pozbawiony barwnika. Pierwszym objawem jest często niecharakterystyczna, powiększająca się, różowoczerwona grudka. Czerniak gałki ocznej Czerniak jest najczęstszym nowotworem złośliwym gałki ocznej u dorosłych, stanowiącym około 10% wszystkich przypadków czerniaka. Czerniak może występować w skórze powiek, spojówce oraz przedniej lub tylnej części błony naczyniowej oka. Rokowanie jest gorsze niż w przypadku czerniaka skóry. Czerniak błon śluzowych Czerniak błon śluzowych występuje najczęściej w obrębie jamy ustnej i górnych dróg oddechowych i przełyku (50%), sromu (20%) i okolicy narządów płciowych i odbytu (20%). Rokowanie jest złe. Leczenie polega na doszczętnym wycięciu; częściej niż w przypadku lokalizacji skórnej stosuje się uzupełniającą radioterapię, chemioterapię lub immunoterapię/leczenie ukierunkowane molekularnie. Co robić w razie wystąpienia objawów? W razie wystąpienia niepokojących zmian należy się zgłosić do dermatologa lub onkologa. Jak lekarz stawia diagnozę? Fot. 2. Dermatoskop (dermoskop) Fot. 3. Dermatoskop ze światłem spolaryzowanym Dermatoskop (dermoskop) stanowi obecnie podstawowe narzędzie pracy dermatologa we wczesnej diagnostyce czerniaka. W wybranych ośrodkach specjalizujących się w rozpoznaniu czerniaka wykorzystuje się do tego celu wideodermatoskopy. Badanie dermatoskopowe pozwala na wykluczenie takich zmian niemelanocytowych, jak brodawki łojotokowe, barwnikowy rak podstawnokomórkowy oraz zmiany pochodzenia naczyniowego. Szczegółowy wywiad lekarski zebrany od pacjenta pod kątem czynników ryzyka czerniaka jest doskonałym uzupełnieniem badania dermatoskopowego. Dermatoskopia cyfrowa odgrywa istotną rolę w monitorowaniu pacjentów z licznymi znamionami, w zespole znamion dysplastycznych oraz osobników z rodzinnym wywiadem w kierunku czerniaka, która daje możliwość oceny znamion w czasie pod względem wielkości, brzegów, rozkładu barwnika i symetrii lub asymetrii. Wśród nowych metod diagnostycznych znamion wyróżnia się laserową skanującą mikroskopię konfokalną, która zapewnia mikroskopową rozdzielczość i pozwala na prawie histologiczną ocenę zmian skórnych in vivo, ponadto ocenia kształt komórek barwnikowych, układ gniazd komórek znamionowych oraz morfologię brodawek skórnych. Jest to bezkrwawa, prawie histologiczna metoda diagnostyczna znamion dysplastycznych, czerniaków i ich nietypowych odmian, takich jak czerniak bezbarwnikowy, które klinicznie przybierają bardzo podstępny wygląd. Jakie są sposoby leczenia czerniaka? Podstawą skutecznego leczenia czerniaka jest wczesne rozpoznanie i radykalne usunięcie zmiany z odpowiednim marginesem bezpieczeństwa. Zarówno ryzyko, jak i czas pojawienia się przerzutów czerniaka uzależnione są od grubości guza pierwotnego. Im szybciej wykryty i usunięty jest czerniak, tym większe są szanse na wyleczenie. W przypadku potwierdzenia czerniaka w badaniu histopatologicznym po usunięciu zmiany następnym etapem postępowania jest biopsja tzw. węzła wartowniczego (jednego z okolicznych węzłów chłonnych wybranego z uwzględnieniem lokalizacji guza pierwotnego). Odpowiednie i doszczętne leczenie operacyjne w przypadku czerniaka o zaawansowaniu miejscowym jest wystarczające i wymaga tylko obserwacji zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego. W przypadku zaawansowanego i rozsianego czerniaka stosuje się następujące leczenie: Immunoterapię i leczenie ukierunkowane molekularnie – to nowoczesne i najskuteczniejsze metody leczenia. Stosuje się leki, takie jak ipilimumab niwolumab (sam lub łącznie z ipilimumabem) i pembrolizumabem, wemurafenib, dabrafenib, trametynib, kobimetynib, enkorafenib, binimetynib. Wycięcie przerzutów odległych czerniaka lekarz rozważa w uzasadnionych przypadkach po analizie sytuacji pacjenta ( jeśli przerzuty dotyczą tylko jednego narządu i są nieliczne, pojawiły się po roku od leczenia czerniaka). Chemioterapia z użyciem jednego leku cytotoksycznego (np. dakarbazyny). Obecnie, po wprowadzeniu immunoterapii i leków ukierunkowanych molekularnie, to leczenie stosuje się rzadziej, Izolowana kończynowa chemioterapia perfuzyjna w hipertermii polega na podawaniu dużych dawek leku cytostatycznego do tętnicy kończyny odizolowanej od krążenia ogólnoustrojowego. Metoda ta jest stosowana u pacjentów, u których czerniak był zlokalizowany na kończynie i doszło do wznowy. Co należy zrobić po usunięciu zmiany? Należy przestrzegać zaleceń dotyczących badań kontrolnych zgodnie ze wskazaniami onkologa. Przez pierwsze 2 lata należy wykonywać badania kontrolne co 2–3 miesiące. Jeśli regionalne węzły chłonne nie zostały usunięte, badania należy przeprowadzać raz w miesiącu. Po 2 latach badania wykonuje się co 3–6 miesięcy, po 5 latach – co 6–12 miesięcy Indywidualna częstość badań kontrolnych zależy przede wszystkim od głębokości naciekania czerniaka, czyli od ryzyka nawrotu choroby. Często zaleca się też, aby co 6 miesięcy wykonywać RTG klatki piersiowej i USG jamy brzusznej. Jeśli regionalne węzły chłonne nie zostały usunięte, badanie USG tej okolicy należy wykonywać co 3 miesiące przez ≥2 lata po operacji. Co robić, aby uniknąć zachorowania na czerniaka? Każdy z nas może zmniejszyć ryzyko zachorowania na czerniaka i inne choroby skóry związane z promieniami słonecznymi, przestrzegając kilku prostych zasad korzystania ze słońca: należy unikać słońca w godzinach południowych (od ok. do ok. a w słoneczne dni szukać cienia przed słońcem powinniśmy chronić się odpowiednim ubraniem i nakryciem głowy należy stosować kremy z odpowiednimi filtrami UVA i UVB dzieci poniżej 1. roku życia nie powinny być wystawiane na bezpośrednie działanie słońca, a starsze wymagają większej niż dorośli ochrony przed słońcem niektóre leki mogą powodować oparzenia lub przebarwienia po kontakcie ze słońcem. W przypadku osób korzystających z solarium ich stosowanie jest bezwzględnie przeciwwskazane. Wskazane są również okresowe, kontrole dermatoskopowe znamion u dermatologa (u osób bez niepokojących zmian raz w ciągu roku, u pozostałych osób w zależności od decyzji lekarza). Rokowania przy czerniaku – jaka jest długość życia z czerniakiem Rokowanie zależy od lokalizacji ogniska pierwotnego, grubości nacieku i obecności owrzodzenia. Im większa i głębiej naciekająca zmiana, tym rokowanie jest gorsze, dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia. Ryzyko nawrotu miejscowego czerniaka skóry wynosi 3–15%, Odsetki 5-letnich przeżyć zależą od stopnia zaawansowania klinicznego i wynoszą: stopień I – 95%, II – 75%, III – 60%, IV – 20%. Potrzebujesz porady? Umów e-wizytę 459 lekarzy teraz online Czerniak - częstotliwość występowania Przyczyny czerniaka Lokalizacja czerniaka Rodzaje czerniaka Czerniak a przerzuty Czerniak - leczenie Czerniak - zapobieganie Rokowania czerniaka Czerniak - częstotliwość występowania Czerniak to choroba, która jest przyczyną prawie 75% zgonów spowodowanych nowotworami złośliwymi skóry. Odsetek pacjentów chorych na czerniaka skóry wzrasta stale wśród białej populacji – od 3 do 7% rocznie – przez ostatnie 30 lat. Zwiększona liczba zachorowań bierze się z wcześniejszej wykrywalności. U ludzi rasy białej - liczba chorych na czerniaka znacznie wzrasta, gdy miejsca zamieszkania przesuwa się w okolicę równika. Odnosi się to szczególnie do białej populacji w Australii (głównie stan Queensland), gdzie notuje się najwyższy wzrost zachorowalności (ok. 40 przypadków na 100 000 mieszkańców), oraz w USA (głównie Kalifornia, Floryda, Hawaje). Wysoki wzrost zachorowań na czerniaka można zauważyć również wśród ludności żydowskiej w Izraelu (ok. 11%) i ludności białej w Nowej Zelandii (ok. 7%). Ludność afrykańska i azjatycka - tutaj zachorowalność na chłoniaka zmniejsza się. W Europie zapadalność na czerniaka skóry zmniejsza się geograficznie w kierunku południowym, co wynika z ciemniejszego koloru skóry mieszkańców basenu Morza Śródziemnego. Wśród mieszkańców północnej Europy liczba chorych na czerniaka wynosi około 6%. Większą zapadalność na czerniaka zaobserwowano również wśród ludności zamieszkującej Szwajcarię i Tyrolu. Mazur / Mazur RYC. Czerniak z plamy soczewitowatej. Lentigo maligna melanoma. Mazur / Mazur RYC. Czerniak szerzący się powierzchownie. Superfi cial spreding melanoma. Mazur / Mazur RYC. Czerniak guzkowy. Nodular melanoma. Mazur / Mazur RYC. Czerniak guzkowy. Nodular melanoma. Przyczyny czerniaka Głównymi przyczynami czerniaka są: • duże narażenie na promieniowanie ultrafioletowe, • uprawianie wspinaczki i innych sportów w wysokich górach. 1. Największą liczbę mieszkańców chorujących na czerniaka odnotowuje się w Europie, a dokładnie w Norwegii. Jest to związane w znacznym stopniu z narastającą tendencją do podróżowania i intensywnego opalania się. 2. Duże zagrożenie czerniakiem obserwuje się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, jednak śmiertelność jest wyższa wśród mężczyzn. Jest to spowodowane niekorzystną lokalizacją guzów, powodującą ich późniejszą wykrywalność oraz predyspozycją do rozwoju bardziej agresywnych form. Wskaźnik wzrostu śmiertelności jest jednak mniejszy od wskaźnika zapadalności na czerniaka. Wynika to z lepszej diagnostyki czerniaka, a dzięki temu wcześniejszego rozpoczęcia leczenia oraz prowadzenia na szeroką skalę publicznych kampanii edukacyjnych. Czynniki wpływające na powstawanie czerniaka: • nadmierna ekspozycja i nadwrażliwość na promieniowanie ultrafioletowe (szczególnie w dzieciństwie); • poparzenia słoneczne; • długotrwałe przebywanie na słońcu; • złośliwa transformacja melanocytów; • posiadanie dużej ilości znamion (atypowych, dysplastycznych); • predyspozycje do tworzenia się piegów; • posiadanie jasnej karnacji, koloru oczu i włosów - stopień pigmentacji zależy od rodzaju melaniny oraz decyduje o tym jak działanie promieni UV działa na skórę, a w konsekwencji o rozwoju czerniaka; • intensywne, ale przerwane wystawianie się na promienie UV (często odpowiedzialne za poparzenia słoneczne); • wiek chorego; • niski układ odpornościowy chorego; • częste korzystanie z solarium czy leczniczych promieniowań UVA; • rodzinne predyspozycje do występowania czerniaka; • wcześniejsze występowanie nowotworu skóry; • rozwój czerniaka może mieć związek z zakażeniami wirusami HPV oraz retrowirusami; • wspływ hormonów, które uaktywniają się w okresie pokwitania ciąży oraz połogu lub stosowania środków antykoncepcyjnych; • wpływ substancji/związków chemicznych (czerniak często występuje uu ludzi z miast wysoko uprzemysłowionych); • przebyte przeszczepy narządów poddawanych immunosupresji; • AIDS. Lokalizacja czerniaka Melanoma malignum (MM) w 90% rozwija się w skórze, ale może również atakować opony mózgu, gałkę oczną lub błony śluzowe Ponadto może powstawać w okolicy znamion: • barwnikowych, głównie nieowłosionych (naevi pigmentosi), a zwłaszcza w okolicy wrodzonego znamienia olbrzymiego (naevus congenitalis giganteus); • złośliwych plam soczewicowatych (lentigo maligna); • znamienia łączącego (junction nevus); • znamienia mieszanego skórno-naskórkowego (compound nevus); • bardzo rzadko może rozwinąć się ze znamienia błękitnego (naevus coeruleus malignus). Oprócz tego czerniak może powstać de novo ze skóry niezmienionej. Duży odsetek czerniaków powstaje na podłożu znamion atypowych i zespołu znamion atypowych. Mazur / Mazur RYC. Czerniak guzkowy. Mazur / Mazur RYC. Czerniak podpaznokciowy. Mazur / Mazur RYC. Czerniak bezbarwnikowy. Amelanoti. Rodzaje czerniaka W zależności od zmian, z jakich powstają oraz sposobu szerzenia się nowotworu, rozróżnia się cztery główne typy czerniaka (postaci kliniczno-histologiczne). 1) LMM (lentigo maligna melanoma) – to czerniak, który wywodzi się ze złośliwej plamy soczewicowatej (ryc. Pierwszym objawem przekształcania się lentigo maligna w lentigo maligna melanoma jest powstanie drobnych, wyczuwalnych guzków oraz pojawienie się niewielkiego nacieczenia. LMM występuje w 5-20% przypadków. Charakteryzuje się względnie łagodnym i przewlekłym przebiegiem oraz słabą dynamiką wzrostu. Ten rodzaj czerniaka najczęściej występuje u osób w starszym wieku, po 70. (szczególnie u kobiet). Lokalizuje się prawie wyłącznie na twarzy, czasem na szyi. Niekiedy może pojawić się w innych okolicach odsłoniętych, np. na grzbietowych powierzchniach dłoni i na goleniach. LMM wydaje się mieć związek z przewlekłą ekspozycją na słońce. 2) SSM (superfi cial spreading melanoma) – ten z kolei jest czerniakiem, który szerzący się powierzchownie (ryc. Najczęstsza postać czerniaka, stanowi 60-70% wszystkich przypadków melanoma malignum. Swój początek bierze ze znamion barwnikowych (w większości atypowych). Powiększenie się znamienia, zmiana jego zabarwienia oraz wystąpienie obwódki zapalnej ze skłonnością do rozpadu sugerują początek rozwoju melanoma na podłożu zmiany barwnikowej. SSM występuje głównie u osób młodych i w średnim wieku (najczęściej u kobiet) Lokalizuje się głównie na kończynach dolnych u kobiet oraz na tułowiu u mężczyzn. W obrazie klinicznym SSM przedstawia się jako lekko uniesiona, miejscami płaska zmiana szerząca się obwodowo. Na powierzchni mogą znajdować się drobne guzki. SSM charakteryzuje się nierównomierną barwą, od czarnego poprzez różne odcienie brązu aż do szaroniebieskiego. W obrębie zmiany mogą występować odbarwienia, świadczące o samoistnej regresji guza, co potwierdza jego immunogenny charakter. Rozwój SSM jest stosunkowo powolny – wielomiesięczny lub kilkuletni. SSM, podobnie jak LMM i ALM, szerzy się początkowo głównie powierzchownie. Dopóki wykazuje tylko poziomą fazę wzrostu, rokowanie jest dobre. 3) NM (nodular melanoma) – to czerniak guzkowy (ryc. Występuje w 10-30% przypadków. Rozwija się na podłożu znamion barwnikowych albo od nowa ze skóry niezmienionej. De novo może powstać aż 20% przypadków NM. Może pojawić się w każdym wieku, szczyt zachorowań przypada na Są to ciemne guzki o średnicy 1-2 cm i większe, szybko powiększające się, mogące ulegać wrzodzeniu lub krwawieniu. Jest to najcięższa postać czerniaka charakteryzująca się szybkim przebiegiem: od kilku miesięcy do 2 lat. NM nie ma poziomej fazy wzrostu, od początku wykazuje wzrost wertykalny, z czego wynika jego najgorsze wśród czerniaków rokowanie (bardzo szybko nacieka głębokie warstwy skóry). Nawet w zmianach bardzo wczesnych – stopień inwazji wg Clarka jest co najmniej trzeci. Często daje przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych. Dwukrotnie częściej postać ta dotyczy mężczyzn. Ogniska umiejscawiają się głównie na: • głowie, • karku, • tułowiu. Zmiany guzkowe są najczęściej czarne, ale mogą być też purpurowe lub czerwonobrązowe. W około 5% przypadków NM może wystąpić jako tzw. melanoma amelanoticum– postać bezbarwnikowa. 4) ALM (melanoma acro-lentiginosum, acrolentiginous melanoma) – to z kolei czerniak umiejscowiony na kończynach, wywodzący się z plam soczewicowatych. Postać akralna, rzadko występuje u rasy białej, stanowiąc tylko 5% przypadków melanoma. Jest to najczęstsza postać pojawiająca się wśród mieszkańców Bliskiego Wschodu i Afroamerykanów (do 90%). Występuje często wśród ludzi starszych, około 70. Przebieg jest szybszy niż LMM i SSM, wynosi od kilku miesięcy do kilku lat (średnio 1-3 lata), wcześniej też może dawać przerzuty. Są to najczęściej zmiany mające średnicę powyżej 3 cm, często o hiperkeratotycznej, wrzodziejącej powierzchni. W rozwoju ALM dużą rolę odgrywa czynnik urazowy. Ten rodzaj czerniaka występuje głównie na podeszwach stóp i na dłoniach. Może zajmować okolice około- i podpaznokciowe stóp i dłoni – jest to szczególny, rzadki podtyp ALM, tzw. czerniak podpaznokciowy – subungual melanoma (ryc. 3/4 przypadków umiejscawia się pod płytką paznokciową palucha lub kciuka. Szczególną uwagę zwraca brązowe lub czarne przebarwienie łożyska paznokcia, głównie w części proksymalnej, następnie przechodzące na obwód i lokalizujące się w okolicy paznokcia. Ulegając rozpadowi, czerniak podpaznokciowy powoduje zniszczenie płytki paznokciowej. Oprócz czterech podstawowych typów czerniaka, wyróżnić można jeszcze inne, rzadziej spotykane: 1) ALMM (acral lentiginous mucosal melanoma) – czerniak błon śluzowych. Najczęściej występuje na błonach śluzowych jamy ustnej, czerwieni wargowej, pod językiem i w przełyku. Może lokalizować się również na zewnętrznych narządach płciowych, odbycie oraz cewce moczowej. Najgorzej rokują zmiany okolic odbytu i sromu – przeżycia pięcioletnie stanowią poniżej 10%. 2) AMM (amelanotic malignant melanoma, melanoma amelanoticum) – to czerniak bezbarwnikowy (ryc. Jedna z najcięższych postaci czerniaka; zmiana nie zawiera barwnika lub bardzo małe jego ilości. Niewytwarzanie barwnika spowodowane jest zróżnicowaniem komórek nowotworowych, a tym samym ich większej złośliwości. Mogą to być pierwotne guzy skórne lub przerzuty. 3) DM (desmoplastic melanoma) – czerniak desmoplastyczny. Rzadka postać, dotyczy głównie osób w wieku 40-60 lat, z przewagą kobiet. Najczęściej lokalizuje się na głowie lub szyi. Objawia się przerostem tkanki łącznej i naciekaniem komórek nowotworowych wzdłuż nerwów. Dlatego też określany bywa jako czerniak neurotropowy (neurotropic melanoma). Obraz kliniczny odpowiada SSM, LMM i ALM, rozpoznanie ustala się na podstawie badania histopatologicznego. 4) Intraepidermal malignant melanoma – czerniak śródnaskórkowy. Stosunkowo niedawno wyodrębniona postać kliniczna. Zmiana ograniczona jest do naskórka. Od lentigo maligna różni się występowaniem u znacznie młodszych osób, lokalizacja nie jest ograniczona do twarzy, a rozwój tego typu czerniaka nie jest związany z posłonecznym uszkodzeniem skóry i elastozą. Klinicznie może przypominać SSM. 5) Czerniak rozwijający się w gałce ocznej - Istnieje znacząca różnica w immunogenności komórek czerniaka skóry i oka. Czerniak oka jest słabo immunogenny. Dotyczy najczęściej błony naczyniowej (naczyniówki, tęczówki i ciała rzęskowego). Czerniak naczyniówki to najczęstszy pierwotny wewnątrzgałkowy guz osób dorosłych, występujący głównie w 6. dekadzie życia. Wyjątkowo rzadko spotykany wśród rasy czarnej. W odróżnieniu od czerniaka skóry rośnie wolno i późno daje przerzuty. Może być barwnikowy bądź bezbarwnikowy (amelanocytowy). Przerzuty mogą wystąpić po wielu latach, nawet po wcześniejszej enukleacji gałki ocznej. Większość guzów charakteryzuje powolny wzrost. Istnieją genetyczne i rodzinne predyspozycje do wystąpienia czerniaka skóry u osób z czerniakiem błony naczyniowej oka. 2% wszystkich nowotworów gałki ocznej stanowi czerniak spojówki, a sporadycznie może dojść do złośliwej transformacji znamienia barwnikowego tarczy nerwu wzrokowego. 6) MAR – melanoma associated retinopathy, czyli retinopatia paraneoplastyczna związana z czerniakiem skóry. Jest to choroba autoimmunologiczna o nagłym początku, objawiająca się ślepotą nocną i koncentrycznym zawężeniem pola widzenia. Kilka miesięcy lub lat po pojawieniu się czerniaka skóry powstają autoprzeciwciała skierowane przeciwko komórkom czerniaka, które reagują krzyżowo z komórkami dwubiegunowymi połączonymi z receptorami pręcikowymi siatkówki. Diagnostyka czerniaka Bardzo ważna we wczesnej diagnostyce czerniaka jest znajomość objawów, które mogą towarzyszyć transformacji nowotworowej melanocytów. W procesie ustalania diagnozy zastosowanie ma reguła ABCDE ustalona przez Amerykańskie Towarzystwo Nowotworowe (American Cancer Society): A. Asymetry – asymetria kształtu, B. Border – nieregularność brzegu zmiany, C. Colour – niejednolity kolor, D. Diameter – średnica powyżej 6 mm, E. Elevation – uniesienie i nierówność powierzchni. Występowanie wszystkich lub części objawów może sugerować rozwój melanoma. Siedmiopunktowy system Glasgow (szkocka grupa do spraw melanoma – Scottish Melanoma Group): ocena następujących objawów: 1) świąd; 2) średnica ponad 1 cm; 3) powiększanie się znamienia; 4) nieregularny brzeg; 5) nierównomierne zabarwienie zmiany; 6) stan zapalny; 7) krwawienie lub strup w obrębie znamienia. Każdemu objawowi przyporządkowany jest 1 punkt. Zmiana oceniona na min. 3 i więcej punktów budzi podejrzenie melanoma. Rozpoznanie potwierdzają: • badanie przedmiotowe (mikroskopia epiluminescencyjna, czyli dermatoskopia, dzięki której możliwe jest uwidocznienie głębokich struktur skóry, niewidocznych okiem nieuzbrojonym. Dzięki temu badaniu lekarz jest w stanie dziesięciokrotnie powiększyć obraz oraz dokonać analizy rozłożenia barwnika w naskórku i na granicy skóry właściwej; • badanie dermatoskopowe może służyć również diagnostyce różnicowej zmian naczyniowych, takich jak naczyniak włośniczkowy (angioma capillare) czy ziarniniak naczyniowy (granuloma teleangiectodes), które swoim obrazem klinicznym budzą podejrzenie melanoma malignum); • badanie histopatologiczne uzupełnione badaniami przy użyciu przeciwciał monoklonalnych: S100 (zawsze dodatnie w komórkach czerniaka, ale nie całkiem swoiste) oraz bardziej swoistych – HMB 45. W diagnostyce istnieje również tzw. Skala Clarka czyli ocena głębokości naciekania skóry: I – zmiany dotyczą wyłącznie naskórka, II – zmiany przechodzą do górnych części warstwy brodawkowej, III – zmiany zajmują całą warstwę brodawkową skóry (stratum papillare), IV – zajęcie warstwy siateczkowej skóry (stratum reticulare), V – penetracja do tkanki podskórnej. Im większy stopień naciekania skóry tym gorsze rokowanie. Czerniak a przerzuty Czerniak może dawać przerzuty miejscowe i odległe. Przerzuty miejscowe to: 1) przerzuty satelitarne – występujące w skórze w bezpośrednim sąsiedztwie guza; 2) przerzuty tranzytowe – umiejscowione śródskórnie lub podskórnie w przebiegu odpływu naczyń chłonnych pomiędzy guzem pierwotnym a miejscowymi węzłami chłonnymi; 3) miejscowe przerzuty do węzłów chłonnych – zlokalizowane odpowiednio do miejsc spływu chłonki. Melanoma malignum daje również przerzuty drogą naczyń limfatycznych do odległych węzłów chłonnych oraz drogą naczyń krwionośnych do płuc, wątroby, mózgu, kości i skóry. Bardzo rzadko MM daje przerzuty do trzustki i tchawicy. Czerniak - leczenie Każda zmiana podejrzana o czerniaka powinna być usunięta w całości, biopsja cząstkowa lub ścinanie płatkowe (shave biopsy) uniemożliwiają patomorfologiczną ocenę grubości guza i głębokości naciekania. Ważnym wskaźnikiem rokowniczym, poza kryteriami Clarka i Breslowa, jest też indeks mitotyczny. Określanie wszystkich parametrów (głębokość nacieku, grubość zmiany, indeks mitotyczny) umożliwia dokładne rokowanie co do przeżycia i ryzyka wystąpienia przerzutów. Jak najwcześniejsze rozpoczęcie leczenia melanoma malignum jest warunkiem powodzenia. Poniżej przedstawiono metody stosowane w leczeniu czerniaka. 1. Zabieg chirurgiczny – jedyne skuteczne postępowanie przy czerniaku, pozostaje nadal leczeniem z wyboru. Zmiany usuwa się z odpowiednim marginesem tkanek niezmienionych (zarówno od strony brzegów, jak i od dna). Zagadnieniami spornymi z zakresu chirurgii czerniaka pozostają: profilaktyczne wycięcie niepowiększonych okolicznych węzłów chłonnych oraz szerokość marginesu niezmienionych tkanek. Udowodniono, że profilaktyczne usunięcie węzłów chłonnych nie poprawia rokowania i nie zwiększa w istotny sposób wskaźników przeżywalności. Zaleca się staranną obserwację chorego (co 1-2 miesiące), szczególnie gdy spływ chłonki z terenu guza odbywa się w dwu lub więcej kierunkach. Podanie barwników lub radionuklidów w miejsce guza pierwotnego może czasami ujawnić preferencyjny obszar spływu chłonki. Aby wcześnie wykryć ewentualne przerzuty, można również wykonać diagnostyczną biopsję okolicznych węzłów chłonnych. Przerzuty mogą powstać w ciągu miesiąca do 20 lat. Dopiero w przypadku stwierdzenia przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych wykonuje się zabieg radykalny. Mimo to rokowanie nadal pozostaje niekorzystne. Tylko 67,7% pacjentów po usunięciu przerzutów w regionalnych węzłach chłonnych przeżywa 3 lata, a 53,5% – 5 lat. Kontrowersje wśród chirurgów budzi też szerokość marginesu zdrowej skóry, który chroniłby przed wystąpieniem wznowy lub przerzutów. Zaleca się: I – 2 mm margines makroskopowo niezmienionej skóry wokół zmiany przy zabiegu diagnostycznym; II – w zabiegach terapeutycznych marginesy zdrowej skóry wynoszą odpowiednio: 1 cm dla zmiany o grubości mniejszej lub równej 2 mm (wg klasyfikacji Breslowa), 2 cm dla zmiany o grubości większej niż 2 mm i mniejszej lub równej 4 mm, co najmniej 2 cm marginesu lub większy dla zmian o grubości większej niż 4 mm. W przypadku czerniaka podpaznokciowego lub okołopaznokciowego powszechnie stosowaną terapią jest amputacja palca. 2. Perfuzja izolowana – metoda leczenia nieoperacyjnych czerniaków na kończynach, stosowana jako leczenie adjuwantowe. Polega na wyłączeniu kończyny z krwiobiegu przy zastosowaniu opaski uciskowej. Następnie wykonuje się perfuzję z użyciem supraletalnej dawki leku cytostatycznego (melfalan, dakarbazyna – DTIC). Podczas perfuzji stosuje się pompę tlenową i monitorowanie szczelności układu dla uniknięcia zatrucia. Perfuzja izolowana przynosi dobre efekty w przypadku licznych nawrotów lub przerzutów w obrębie kończyn, szczególnie przy przerzutach do węzłów chłonnych pachowych i pachwinowych. 3. Radioterapia – w określonych okolicznościach może okazać się skuteczna. Może być stosowana jako metoda lecznicza przy nieoperacyjnych guzach, paliatywna albo uzupełniająca przy podejrzeniu niecałkowitego chirurgicznego usunięcia zmiany. Napromienianie powinno stosować się w dużych frakcjach (500-600 R dwa razy w tygodniu), w odróżnieniu od radioterapii większości nowotworów, dla których aplikuje się dawki mniejsze i częstsze. 4. Chemioterapia – skojarzone leczenie immunosupresyjne dakarbazyną w połączeniu z innymi lekami (bleomycyną, winkrystyną, lomustyną), mające na celu oddziaływanie na rozmaite fazy rozwojowe komórki nowotworowej, stosuje się przy zmianach bardzo rozległych i przy przerzutach. Z powodu braku istotnych różnic w statystyce długoletnich przeżyć agresywna polichemioterapia w wielu ośrodkach zastępowana jest lepiej tolerowaną monochemioterapią dakarbazyną przy leczeniu przerzutów. Temozolamide jest lekiem nowszej generacji, chemicznie podobnym do dakarbazyny i o porównywalnej sile działania. Przewyższa dakarbazynę zdolnością przenikania do ośrodkowego układu nerwowego oraz dobrą wchłanialnością po doustnym podaniu. Rozważa się możliwość skojarzonego leczenia temozolamidem z interferonami i innymi lekami. 5. Leczenie przerzutów – pojedyncze przerzuty w odległym węźle chłonnym lub narządowe (w mózgu, płucach, wątrobie) usuwa się chirurgicznie. Interferon alfa przedłuża okres remisji po resekcji pierwotnego, zaawansowanego czerniaka lub po usunięciu 6. Immunoterapia czerniaka – bada się rolę interferonu oraz wpływ przeciwciał monoklonalnych, skierowanych przeciwko antygenom powierzchniowym komórek czerniaka. IL-2 – nie wywiera bezpośredniego wpływu na komórki czerniaka. Działa poprzez stymulację limfocytów T. IL-2 może również wydłużać przeżycie przy wystąpieniu przerzutów. Metoda Rosenberga – polega na aktywacji za pomocą IL-2 komórek cytotoksycznych – komórek NK i cytotoksycznych limfocytów T. Powstające w ten sposób aktywowane komórki LAK (lymphocyte activated killers) niszczą tkanki nowotworowe. Limfocyty osób chorych są pobudzane in vitro za pomocą IL-2, a następnie wprowadzane do ustroju chorego. 7. TIL (tumour infi ltrating lymphocytes), tzn. komórki nacieku z otoczenia guza hodowane w obecności IL-2, które wykazują 1000-krotnie większą aktywność niż LAK, zwłaszcza po wprowadzeniu do nich genu TNF-alfa. Metoda ta jest jeszcze w fazie eksperymentów. IL-12 – kolejna cytokina, która wraz z innymi cytokinami lub w połączeniu ze swoistą immunostymulacją może okazać się pomocna w terapii czerniaka. 8. Terapia genowa – polega na wprowadzeniu genu MHC klasy I do komórek nowotworowych, co zwiększa immunogenność nowotworu. Prowadzone są badania kliniczne nad szczepionką genetyczną na czerniaka – zawierającą geny kodujące substancje pobudzające układ odpornościowy do walki z komórkami raka skóry (IL-6 i jej rozpuszczalny receptor). Najważniejszą rolę w przypadku czerniaka skóry odgrywa wczesna diagnostyka, umożliwiająca rozpoznanie czerniaka w stadium jego pełnej wyleczalności. Jest to możliwe dzięki prowadzonej na szeroką skalę edukacji społeczeństwa oraz właściwemu kształceniu pracowników służby zdrowia. Ponieważ 90% nieczerniakowych raków skóry i większość czerniaków powstaje w wyniku działania promieniowania ultrafioletowego, bardzo ważne jest unikanie, zwłaszcza przez osoby z I i II fototypem skóry wg Fitzpatricka, nadmiernego nasłoneczniania. Czerniak - zapobieganie • Należy unikać ekspozycji na światło słoneczne, zwłaszcza w dzieciństwie, połączonej z opalaniem i poparzeniem słonecznym. • Wskazane jest noszenie ochronnych ubrań, okularów przeciwsłonecznych, kapeluszy z szerokimi rondami oraz unikanie słońca w czasie jego najsilniejszego działania – pomiędzy godz. a • Zaleca się regularne stosowanie kremów z filtrami przeciwsłonecznymi. Sięgnij np. po krem do opalania SPF 50+ Chicco, który kupisz w Kompleksowym zestawie na komary + krem do opalania SPF 50+. Dzięki temu zestawowi będziesz gotowy nie tylko na działanie słońca, ale i uciążliwe komary. Filtry - są substancjami fizycznymi, które odbijają, i chemicznymi, które absorbują promieniowanie ultrafioletowe, zmniejszając jego ilość docierającą do skóry. Osłabiają w ten sposób szkodliwy wpływ promieniowania UV na komórki skóry. Należy podkreślić, że stosowanie filtrów nie zapobiega całkowicie posłonecznym uszkodzeniom tkanek. Paradoksalnie wręcz liczne badania wskazują, że stosowanie filtrów przeciwsłonecznych jest powiązane z wyższym ryzykiem wystąpienia czerniaka i nieczerniakowych raków skóry. Filtry opóźniają bowiem wystąpienie rumienia i objawów oparzenia skóry, zachęcając do przedłużonej i niekontrolowanej ekspozycji na słońce. Dają więc często złudne poczucie bezpieczeństwa. Pomimo umiejętnego stosowania filtrów, nawet kilkukrotnego w czasie przebywania na słońcu, należy jak najbardziej ograniczać czas ekspozycji na UV. Jest to jedyny skuteczny, jak do tej pory, sposób zapobiegania rozwojowi czerniaka. Rokowania czerniaka Rokowania w czerniaku zależą od: • odmiany klinicznej, • głębokości naciekania skóry, • grubości zmiany. Wraz ze wzrostem grubości zmiany rośnie ryzyko wystąpienia przerzutów w okolicznych węzłach chłonnych (odpowiednio dla: T1 < 1%; T2 10-25%; T3 20-40%; T4 50-65%) oraz ryzyko zgonu (T1 < 1%; T2 5-20%; T3 25-50%; T4 55-70%). 5-letnie przeżycie w stadium T1 jest prawie 100%, w T2 – około 93%, T3 – 67%, a w T4 średnio 37%. Przy przerzutach do narządów wewnętrznych zejście śmiertelne następuje w ciągu kilkunastu miesięcy – kilku lat. Najgorzej rokują zmiany zlokalizowane na tułowiu, lepiej rokują czerniaki u kobiet niż u mężczyzn. Najgorzej rokujące postaci kliniczne to: czerniak guzkowy i bezbarwnikowy. U pacjentów z czerniakiem skóry i czerniakiem oka istnieje większa szansa, że rozwinie się drugi pierwotny nowotwór. Podczas gdy u pacjentów z czerniakiem skóry obserwuje się zwiększone ryzyko wystąpienia przewlekłej białaczki limfocytowej oraz guzów OUN, u pacjentów z czerniakiem oka rośnie ryzyko zachorowania na raka wątroby. PIŚMIENNICTWO: 1. Cattaruzza Th e relationship between melanoma and continuous or intermittent exposure to UV radiation, Arch Dermatol 2000, 136, 773-774. 2. Dooley Recent advances in cutaneous melanoma oncogenesis research, Oncol Res 1991, 6 (1), 1-9. 3. Katsambas A., Nicolaidon E.: Cutaneous malignant melanoma and sun exposure. Recent developments in epidemiology, Arch Dermatol 1996, 132, 444-450. 4. Mallory Bree A., Chern P.: Dermatologia pediatryczna – diagnostyka i leczenie, red. wyd. pol. Kaszuba A, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2007. 5. Th omas L., Braun Atlas dermoskopii, red. wyd. pol. Kaszuba A., Wydawnictwo Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2008. Źródło: A. Kaszub, Z. Adamski , Dermatologia. Poradnik lekarza praktyka; Wydawnictwo Czelej nowotwór Te niepozorne nowotwory skóry są groźniejsze od czerniaka. Wyglądają niewinnie Nowotwory to grupa chorób, które spędzają sen z powiek, ale jednocześnie popychają pacjentów do regularnej diagnostyki oraz dbania o swoje zdrowie. Sprawdzamy,... Karolina Gomoła Dermatolog ostrzega: czerniak może się rozwinąć nawet w tych nieoczekiwanych miejscach Trwa lato, rozpoczęły się wakacje. Dla wielu z nas oznacza to intensywniejszy kontakt ze słońcem. Niestety, wielu z nas zapomina o korzystaniu z kremów z filtrami... Adrian Dąbek Tak Polacy pracują na czerniaka. Dane są przerażające, bo uparcie powtarzamy dwa błędy Jest jednym z typów nowotworów, którego ryzyko powstania najłatwiej obniżyć, i to samodzielnie oraz bez większego wysiłku. Mimo to większość z nas tego nie robi.... Paulina Wójtowicz Ten kapelusz najlepiej chroni przed czerniakiem. Zmierz, ile cm ma rondo! Możesz pomyśleć, że kapelusz to tylko stylowy dodatek na plażę. Nic podobnego. Okazuje się, że odpowiednie nakrycie głowy jest w stanie skutecznie ochronić nas... Joanna Murawska Pięć częstych nawyków, które mogą skończyć się rakiem skóry, w tym czerniakiem Każdego roku w Polsce diagnozowanych jest ponad 12 tys. przypadków zachorowań na nowotwór skóry. Jedną czwartą stanowi czerniak – jeden z najbardziej... Paulina Wójtowicz Czerniak skóry - wszystko, co musisz wiedzieć o tym nowotworze [INFOGRAFIKA] Czerniak to najczęstszy nowotwór wśród młodych ludzi. Niestety, ze względu na późne rozpoznanie, aż 30 proc. pacjentów przegrywa walkę z czerniakiem. Co trzeba... Rosną szanse dla pacjentów z zaawansowanym czerniakiem Każdego roku w Polsce wykrywanych jest ok. 4 tys. czerniaków. Wcześnie wykryty nowotwór daje niemal 100 proc. szans na wyleczenie, ale co, jeśli choroba jest... Nie daj się czerniakowi – badaj znamiona! Na jaki nowotwór zmarł „król reggae” Bob Marley? Czym jest „czerniakowe abecadło”? Dlaczego należy mieć „oko na skórę”, a wszystkie niepokojące znamiona pokazywać... NTZP 2022: co 3. z nas nie kontroluje znamion u dermatologa. Jak nie przegapić czerniaka? Podpowiadamy Według wyników Narodowego Testu Zdrowia Polaków 2022, 36 proc. respondentów nigdy nie badało u dermatologa znamion na swojej skórze. Dowiedz się jak rozpoznać... Jak rozpoznać czerniaka? Zasada "ABCDE" może uratować ci życie Monika Mikołajska Przed podpowiedzią to faktycznie zagadka. Nowotwór jest słabo zróżnicowany - dużo jednoznacznych cytologicznych cech złośliwości. Myląca jest obecność naczyń krwionośnych, ale komórki ''tworzące'' ich ścianę wyraźnie różnią się od populacji komórek nowotworowych ( małe komórki ze ''spokojnymi jądrami" ). Na jednym ze zdjęć widoczna jest duża, wielojądrzasta komórka - osteoklast, który często pojawia się w przypadku nacieku i lizy kości. Podsumowując - złośliwy nowotwór, słabo zróżnicowany z widoczną silną proliferacją naczyń. Biorąc pod uwagę informacje kliniczne można było podejrzewać zaangażowanie kości. W diagnostyce różnicowej należy wymienić raka, czerniaka, naczyniakomięsaka - w zasadzie wszystko jest możliwe. Po podpowiedzi wszystko staje się jasne ( a w zasadzie ciemne ) widoczne dwie komórki nowotworowe z cytoplazmą wypełnioną barwnikiem - diagnoza musi być jednoznaczna - CZERNIAK. prawidłowy osteoklast - biopsja zmiany ''agresywnej'' kości obraz typowy dla czerniaka - guz j. ustnej u psa Czerniak jest nowotworem złośliwym, który wywodzi się z melanocytów – komórek barwnikowych zawierających melaninę, odpowiedzialnych za brązowienie skóry pod wpływem słońca. 90 proc. przypadków lokalizuje się na skórze, ale może też rozwijać się wszędzie tam, gdzie obecne są melanocyty, a więc na błonach śluzowych jamy ustnej, odbytnicy, pochwy, a nawet w gałce ocznej czy pod paznokciem. Ważne jest, by wiedzieć, że wcześnie rozpoznany czerniak może być całkowicie wyleczalny. Za dużą umieralność związaną z tym nowotworem odpowiada głównie zbyt późne zgłoszenie się do lekarza. spis treści 1. Czym jest czerniak? 2. Objawy czerniaka 3. Rodzaje czerniaka Czerniak szerzący się powierzchownie Czerniak wywodzący się z plam soczewicowatych Czerniak guzkowaty 4. Czynniki ryzyka czerniaka 5. Diagnostyka czerniaka 6. Leczenie czerniaka 7. Profilaktyka czerniaka rozwiń 1. Czym jest czerniak? Czerniak to nowotwór wywodzący się z melanocytów, czyli komórek barwnikowych skóry. W większości przypadków rozwija się w pobliżu znamion i pieprzyków już istniejących, choć może pojawić się także w miejscu niezmienionym. Jest jednym z najbardziej niebezpiecznych nowotworów – diagnozowany jest zazwyczaj późno, a sam rak jest bardzo odporny na leczenie i daje szybkie przerzuty. W Polsce rocznie choruje na niego ok. 2,5 tys. osób. Na świecie diagnozuje się ok. 130 tys. zachorowań rocznie. Zobacz film: "Czy możliwe są nawroty czerniaka?" 2. Objawy czerniaka Normalna, zdrowa zmiana na skórze powinna mieć kolor lekko brązowy lub lekko różowy. Jeśli na ciele pojawi się pieprzyk czarny, czerwony, biały lub niebieski – jest to wystarczający powód do umówienia wizyty u lekarza. Złym znakiem jest także mieszanka brązu z czarnym – pieprzyki powinny mieć jednolity kolor. Czerniak rozwija się najczęściej na podłożu zmian barwnikowych skóry, rzadko na skórze niezmienionej. Może występować pod postacią płaskiego nacieku, guzka lub owrzodzenia, barwy brunatnej, sinowiśniowej lub czarnej (choć zdarzają się także czerniaki bez barwnika). Jeśli zmienia się wygląd zmian na skórze, swędzą, krwawią lub są otoczone czerwoną obwódką, należy skontaktować się z lekarzem. Charakterystyczne objawy czerniaka: Asymetria w wyglądzie pieprzyków i znamion. Brzegi zmian skórnych są nieregularne. Czerniak ma zazwyczaj niejednolity kolor. Wielkość plam na skórze zazwyczaj przekracza sześć mm. Te objawy czerniaka mogą być trudne do zauważenia, dlatego przyglądaj się dokładnie swojej skórze. Im wcześniej czerniak jest wykryty, tym większe szanse na jego wyleczenie. Mały, niewybarwiony guzek, którego średnica przekracza sześć mm, jest kolejnym znakiem ostrzegawczym, mogącym świadczyć o nowotworze. Takie zmiany pojawiają się najczęściej na skórze szyi i twarzy, bywa, że delikatnie krwawią. Przypominają wypryski trądzikowe, ale są większe. I co ważne – nie znikają po upływie sześciu tygodni. Jeśli zauważyłeś u siebie takie zmiany, idź do lekarza. Twoja skóra na ramieniu się łuszczy, a w jej nawilżeniu nie pomaga żaden balsam? Na dodatek obecna jest zmiana, która nie znika przez kilka tygodni? Nie ignoruj jej. Może być to bowiem kolejny symptom raka podstawnokomórkowego skóry. To bardzo niebezpieczny rodzaj nowotworu, który często prowadzi także do poważnych dysfunkcji jelit. Oczywiście nie każda duża plama oznacza raka. Warto jednak wybrać się do lekarza, aby ocenił, czy może to być rozwijający się nowotwór. 3. Rodzaje czerniaka Jeśli po wakacjach na skórze pojawiło się kilka małych, nowych pieprzyków, nie wpadaj w panikę. Ale jeśli zauważyłeś taki, którego średnica nawet ''na oko'' przekracza sześć mm, poświęć mu szczególną uwagę. Najlepiej będzie, jeśli udasz się do dermatologa. Lekarze zalecają, by takie pieprzyki stale monitorować i – jeśli rosną – zgłaszać się do specjalistów. Może być to bowiem pierwszy, choć subtelny, objaw jednego z najgroźniejszych nowotworów. Czerniak dzieli się na kilka podstawowych rodzajów. Zmiany nienowotworowe charakteryzują się symetryczną powierzchnią, są gładkie, a ich krawędzie jednolite. Jeśli zauważysz na skórze nową zmianę, której krawędzie są ostre, ''postrzępione'' lub wyglądają na takie, które wnikają w głąb skóry, a sam pieprzyk jest niesymetryczny – udaj się do dermatologa. Takie przebarwienia łatwo przeoczyć, dlatego przyjrzyj się pieprzykom z bliska, najlepiej przy pomocy lupy. Czerniak szerzący się powierzchownie Najczęstszy rodzaj czerniaka to czerniak szerzący się powierzchownie (SSM - superficial spreading melanoma). Ten rodzaj czerniaka zmienia punktowo kolor skóry. Objawem tego czerniaka są nieregularne czarne lub brązowe plamy. Czerniak ten może pojawić się w każdym miejscu na skórze, najczęściej w miejscu zmian, które już są na skórze. Jest on także niezależny od wieku chorego. Czerniak wywodzący się z plam soczewicowatych Czerniak wywodzący się z plam soczewicowatych (LLM - lentigo maligna melanoma) pojawia się zazwyczaj na skórze odkrytej u ludzi starszych. Nie jest wypukły, wyróżnia się tylko ciemniejszym, brązowawym kolorem. Czerniak guzkowaty Najbardziej niebezpieczna odmiana czerniaka to czerniak guzkowaty (NM - nodular melanoma). Czerniak objawia się czarnym, czerwonym lub bezbarwnym guzkiem na skórze. Jest to nowotwór złośliwy skóry. Kontrolowanie znamion i pieprzyków pozwala na wczesne zauważenie objawów czerniaka (Shutterstock) 4. Czynniki ryzyka czerniaka Szczyt zachorowań przypada na wiek średni, choć ostatnio zauważalny jest wzrost ilości zachorowań wśród młodych kobiet. W Polsce rocznie rejestruje się ponad 1500 zachorowań na czerniaka i ponad 800 zgonów z jego powodu. Ryzyko zachorowania na czerniaka rośnie wraz z wiekiem. Ale zdarzają się przypadki zachorowań na czerniaka także ludzi młodych. Niektóre czynniki rozwoju czerniaka to: życie w słonecznym klimacie (czerniak najczęściej atakuje w Australii) lub w miejscach położonych wysoko nad poziomem morza, częste wychodzenie na pełne słońce, jedno lub kilka oparzeń słonecznych w okresie dzieciństwa, używanie samoopalaczy. Zwiększona podatność zachorowania na czerniaka dotyczy ludzi, którzy: mają jasną karnację, jasne włosy, niebieskie oczy, mają w rodzinie przypadki zachorowań na czerniaka, mają kontakt z substancjami rakotwórczymi, takimi jak arsen, produkty spalanie węgla, kreozot, mają na skórze dużą ilość znamion i pieprzyków, mają obniżoną odporność spowodowaną AIDS, białaczką, przeszczepem, lekami stosowanymi przy reumatoidalnym zapaleniu stawów, przeżyły atak czerniaka i zostały wyleczone. 5. Diagnostyka czerniaka Każde podejrzane znamię barwnikowe powinno być uważnie zbadane przez lekarza, np. za pomocą dermatoskopu. Podstawą postawienia rozpoznania jest jednak chirurgiczne usunięcie zmiany na skórze i przesłanie jej do badania histopatologicznego. Nie wolno lekceważyć zmian w wyglądzie znamion barwnikowych lub nagłego pojawienia się nowych znamion, gdyż czerniak, mimo swojego niewinnego wyglądu, jest bardzo agresywnym nowotworem, dającym szybko przerzuty głównie do węzłów chłonnych, wątroby, płuc, mózgu i kości. 6. Leczenie czerniaka Leczenie czerniaka polega przede wszystkim na jego chirurgicznym usunięciu z marginesem zdrowej skóry. W razie potrzeby usuwa się też okoliczne węzły chłonne. W zmianach zaawansowanych lub przy obecności przerzutów stosuje się też chemioterapię i radioterapię. Rokowanie zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania nowotworu w momencie rozpoznania. W początkowym stadium zaawansowania choroby, pod warunkiem włączenia odpowiedniego leczenia, ponad połowa pacjentów przeżywa 15 lat od momentu rozpoznania choroby. 7. Profilaktyka czerniaka American Cancer Society szacuje, że średnio jeden na pięciu mieszkańców naszej planety w swoim życiu zachoruje na czerniaka. Winne jest zbyt duże nasłonecznienie. Jednak możemy zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania na czerniaka, stosując się do poniższych rad. Używaj kremów z filtrem przez cały rok. Nie wychodź na pełne słońce, szczególnie latem. Nie korzystaj z solarium. Osłaniaj skórę przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych. Unikaj stosowania samoopalaczy z dihydroksyacetonem (DHA). Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy Czerniak ustnymoże występować u psów, szczególnie u psów starszych lub ciemnoskórych. Doustne czerniaki można wykryć jako asymetryczny guz, który rozwija się z dużą szybkością. Rozpoznanie czerniaka jamy ustnej u psów można wykonać po kilku objawach i można je potwierdzić wykonując czerniaka jamy ustnej psaCzerniak jamy ustnej wystąpi w jamie ustnej psa jako dziwnie ukształtowany guz. Guz może mieć kolor skóry, ale może również mieć inny kolor. Czerniaki składają się z komórek, takich jak melanocyty lub melanoblasty. Czerniaki mogą być łagodne lub złośliwe; jednak ponad 85% czerniaków występujących w jamie psiej jest objawy czerniaka to:Zmiany skórneTrudności w połykaniuOdmowa jedzenia z powodu bólu podczas połykaniaUtrata wagiHalitoza lub nieświeży oddechNadmierne ślinienie sięLetargDepresjaRozpoznanie czerniaka w jamie ustnejJeśli zauważysz którykolwiek z objawów powyższe objawy, należy skonsultować się z lekarzem weterynarii. Weterynarz wykona kilka testów, aby określić, czy czerniak jest łagodny, czy testy na czerniaka obejmują pełną pracę krwi, zdjęcia rentgenowskie i biopsję. Biopsja da lekarzowi jasną diagnozę, ponieważ będzie on w stanie ustalić, czy komórki są nowotworowe, czy nie. Biopsję wykonuje się, pobierając próbkę guza i analizując ją pod guz jest złośliwy, weterynarz musi określić stadium raka i czy inne narządy zostały uszkodzone, aby mógł wykonywać dodatkowe zdjęcia rentgenowskie lub czerniaka w jamie ustnejJeśli czerniak jamy ustnej jest łagodny, pies nie wymaga leczenia. Weterynarz może zalecić operację, jeśli czerniak powoduje trudności w połykaniu u czerniaki w jamie ustnej u psów rozprzestrzeniają się w alarmującym tempie i mogą wpływać na gardło i inne obszary ciała psa. Zazwyczaj rak jamy ustnej wywołuje przerzuty w płucach złośliwych czerniaków jamy ustnej będzie obejmować chemioterapię, która będzie podawana za pomocą leków, które powinny powstrzymać rozwój komórek nowotworowych. Jeśli to możliwe, weterynarz usunie guz, ale są szanse, że guz odrośnie. Jeśli zabieg nie jest możliwy, weterynarz zaleci radioterapię, która zmniejszy rozmiar guza, a także poradzi sobie z bólem czerniaka świń u psówW przypadku łagodnych czerniaków, które znajdują się w jamie ustnej, rokowanie jest korzystne. Guz można usunąć lub pozostawić w stanie nienaruszonym; zazwyczaj nie będzie rosnąć, a pies będzie mógł z tym czerniak jest złośliwy, rokowanie zależy od stadium wykrycia nowotworu. Wczesne wykrycie może pozwolić na operację i usunięcie guza, który może nie odrosnąć. Jednakże, jeśli rak jest bardziej zaawansowany i ma wpływ na inne narządy, rokowanie jest słabe, a pies ostatecznie umiera. Tymczasem powinien otrzymać terapię wspierającą.

czerniak u psa zdjęcia